موزه های کاپیتولین رم؛ موزه هایی به وسعت تاریخ
رم از آن شهرهایی‌ست که لازم نیست دنبالش بگردی، خودش سر راهت ظاهر می‌شود. کافی‌ست یک‌بار در خیابان‌های سنگ‌فرش‌شده‌اش قدم بزنی تا بفهمی اینجا فقط یک شهر نیست، یک خاطره‌ی زنده از تاریخ است. رم جایی‌ست که گذشته هنوز نفس می‌کشد؛
از سایه‌ی طاق‌های باستانی تا کافه‌هایی که درست کنار ویرانه‌های دو هزار ساله دایرند. همه‌چیز در این شهر به شکل عجیبی واقعی‌ست؛ هم معماری‌اش، هم داستان‌هایی که در سکوت دیوارهایش پنهان مانده‌اند.
جاذبه‌های تاریخی رم تنوعی کم‌نظیر دارند؛ از عظمت کلوسئوم و فروم رومی گرفته تا میدان‌های پراحساس مانند ناوونا و پله‌های اسپانیایی. هر گوشه‌ای از شهر چیزی برای روایت دارد؛
جاذبه‌های تاریخی رم تنوعی کم‌نظیر دارند؛ از عظمت کلوسئوم و فروم رومی گرفته تا میدان‌های پراحساس مانند ناوونا و پله‌های اسپانیایی. هر گوشه‌ای از شهر چیزی برای روایت دارد؛
چشمه‌ی تروی آرزوها را در دل گردشگران زنده نگه می‌دارد، و واتیکان با گنبد خیره‌کننده‌ی سن‌پیترو و آثار میکل‌آنژ، مخاطبان را به تماشای یکی از بزرگ‌ترین مراکز معنوی جهان دعوت می‌کند. رم شهری‌ست که نمی‌توان فقط دید، باید با تمام حواس آن را تجربه کرد.
در میان ده‌ها موزه‌ی ارزشمند رم، موزه‌های کاپیتولین جایگاهی ویژه دارند. این مجموعه‌ی موزه‌ای که در بالای تپه‌ی کاپیتول قرار گرفته، از قدیمی‌ترین موزه‌های عمومی جهان به‌شمار می‌رود و آغاز آن به قرن شانزدهم بازمی‌گردد …
اگر دلتان میخواهد که بیشتر درباره موزه های کاپیتولین رم بدانید با یگانه گشت و ادامه این مطلب همراه ما باشید.
نمایی از میدان کامپیدولیو رم
تاریخچه‌ای مختصر از موزه های کاپیتولین رم
بیایید تا شما را بیشتر با تاریخچه موزه های کاپیتولین آشنا کنیم
سالی که برای اولین بار یکی از ساختمان‌های این موزه ساخته شد، برمیگردد به 1471 میلادی که زیر نظر پاپ سیکستوس چهارم بود که البته آثاری نیز به این موزه اهدا کرد که گرگ کاپیتولین نیز جز همین آثار می‌باشد. گرگی که هم اکنون به نماد شهر رم تبدیل شده است. حتی تیم فوتبال آ اس رم نیز لوگوی خود را از روی این گرگ الگوبرداری کرده است.
موزه های کاپیتولین، مجموعه‌ای از موزه‌های هنری و باستان‌شناسی در میدان کامپیدولیو (Campidoglio) قرار دارد.
این موزه‌ها به خاطر نمایش آثار مربوط به تمدن روم، رنسانس و قرون وسطی و میراث بر جای مانده از آنها مشهور است، که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
عکسی تاریخی از موزه های کاپیتولین رم
نکته جالب:
در جریان سفر رسمی رئیس‌جمهور وقت ایران، حسن روحانی، به ایتالیا در سال ۲۰۱۶، وی از موزه‌های شهر رم بازدید کرد؛ حضوری که باعث شد مدیران موزه، در اقدامی تأمل‌برانگیز، برخی از تندیس‌های برهنه را با پوشش‌هایی موقتی بپوشانند تا ملاحظات فرهنگی میهمان عالی‌رتبه را رعایت کنند.
بازدید از موزه های کاپیتولین رم توسط حسن روحانی
موزه های کاپیتولین رم در طول سالها
- در سال 1513 دو مجسمه از خدایان رودخانه در ورودی میدان کامپودلیو قرار گرفته‌اند.
- دو سال بعد یعنی در سال 1515 سه تابلوی برجسته بزرگ که صحنه‌هایی از زندگی کارلوس اورلیوس را نشان میداد خریداری شد و در موزه قرار گرفت.
- در سال 1566 بود که پاپ پیوس پنجم، حدود 30 مجسمه را از کاخ بِلوِدِره واتیکان به موزه منتقل کرد چرا که معتقد بود در جایی که پیتر رسول قرار دارد، نباید بت‌ها و مجسمه‌های سنگی قرار داشته باشند.
- در سال 1734 بود که پاپ کلمنت دوازدهم دستور بازگشایی دربهای موزه‌ها را صادر کرد که همه مردم بتوانند از آنها بازدید داشته باشند و این موضوع آنرا تبدیل به اولین موزه‌ای کرد که به روی مردم بازگشایی شده است.
- نکته جالب توجه دیگر این است که در سال 1797، ناپلئون برخی از آثار موزه را به موزه لوور منتقل کرد اما پس از شکست و سقوط وی برخی از آثار به موزه کاپیتولین بازگردانده شد و تعدادی هنوز در موزه لوور نگهداری می‌شوند.
جالب است بدانید که دوقلوهای رومولوس و رموس که زیر گرگ کاپیتولین قرار گرفته‌اند، بعدها به این مجسمه برنزی اضافه شدند و در طراحی ابتدایی آن جایگاهی نداشتند و این موضوع توسط آنتونیو دل پولایولو (Antonio del Pollaiolo) مجسمه‌ساز و نقاش رنسانس در قرن 15 صورت گرفته است.
موزه های کاپیتولین رم – اثر پیرانسی
معماری موزه های کاپیتولین رم
ابتدا باید وارد میدان کامپیدولیو شوید تا با سه ساختمان موزه های کاپیتولین آشنا شوید. موزه‌هایی که روی هم رفته حدود 13 هزار متر مربع مساحت دارد.
موزه کاپیتولین درست روی تپه کاپیتولین، یکی از 7 تپه مهم رم قرار گرفته است. موزه های کاپیتولین به سه ساختمان اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند؛
- کاخ سناتوریو که در قرن 12 ساخته شده
- کاخ نوو که در قرن 17 ساخته شده
- و کاخ کانزرواتوری که در قرن 16 و توسط میکل‌آنژ ساخته شده است.
کاخ کانزرواتوری
کاخ کانزرواتورها، یکی از سه ساختمان اصلی مجموعه تپه کاپیتولین در رم، نام خود را از مقام‌های اجرایی شهر در دوران باستان گرفته که مسئولیت حفظ نظم و مدیریت امور شهری را بر عهده داشتند. اگرچه بنای اولیه این ساختمان به قرن ششم میلادی بازمی‌گردد، اما شکل کنونی آن نتیجه بازسازی گسترده‌ای‌ست که به دستور پاپ نیکلاس پنجم در قرن پانزدهم آغاز شد.
با این حال، تکمیل پروژه به دوران پس از او موکول شد. بعدها، در قرن شانزدهم، میکل‌آنژ با طراحی نمایی نوین و ایجاد هماهنگی میان ساختمان‌های اطراف، به این بنا شکوهی دوباره بخشید و آن را به یکی از نمونه‌های برجسته معماری رنسانس در رم بدل ساخت.
نمای منحصر به‌فرد بیرونی کاخ با ستون‌های عظیم و سرستون‌های کورینتی، شکوهی خاص به آن بخشیده است. با ورود از پلکان، سقف گنبدی‌شکل ورودی جلب توجه می‌کند و فضای داخلی، از یک سو تا سوی دیگر، با مجسمه‌ها و آثار ارزشمند آراسته شده است.
اتاق مرکزی و تالار اصلی کاخ را از دست ندهید؛ دیوارها با نقاشی‌های فرسکوی خیره‌کننده پوشیده شده‌اند و مجسمه‌ای باشکوه از پاپ اینوسنت دهم، جلوه‌ای باشکوه به فضا بخشیده است.
با ادامه بازدید از یکی از ساختمان‌های موزه های کاپیتولین رم، به اتاقی می‌رسید که در آن مجسمه‌های متعددی قرار دارد؛ از جمله مجسمه‌ای از سردار مارکو آنتونیو کلونا. در اتاق جلویی، نماد شناخته‌شده شهر رم، یعنی مجسمه گرگ کاپیتولین به‌همراه دو کودک اسطوره‌ای، رومولوس و رموس قرار گرفته است.
همچنین، کتیبه‌های سنگی که بر دیواره‌ها نصب شده‌اند، فضایی تاریخی به این بخش بخشیده‌اند. در بخش بعدی، تالاری قرار دارد که میزبان مجسمه مشهور مارکوس اورلیوس، از فرمانروایان روم، و همچنین سر بزرگ‌تری از مجسمه کنستانتین بزرگ است.
در طبقه بالایی بنا، با پرتره‌هایی از چهره‌های برجسته سیاسی و مذهبی روم باستان روبه‌رو می‌شوید. کاخ دارای چندین تالار و اتاق است؛
از جمله تالار هوراتی و کیوریاتی، سالن کاپیتن‌ها، تالار هانیبال، نمازخانه، تالار ملیله، تالار پیروزی‌ها، سالن غازها، تالار عقاب‌ها، اتاق کستلانی، تالارهای مدرن، تالارهای هورتی لامیانی، تالارهای ویتانی، تالارهای باغ ماسناس و بخش‌هایی مربوط به معبد باستانی مشتری. هر کدام از این فضاها بخشی از تاریخ، هنر و اسطوره‌های رم را در دل خود جای داده‌اند.
کاخ نوو
درست روبه‌روی کاخ کانزرواتورها، بنایی چشمگیر از قرن هفدهم قرار دارد که یکی دیگر از موزه های کاپیتولین رم بوده و به نام کاخ نوو شناخته می‌شود. ساخت این بنا به دستور مقامات کلیسا و زیر نظر معمار برجسته ژیرولامو راینالدی آغاز شد و فرزندش، کارلو راینالدی، آن را در سال ۱۶۶۳ به پایان رساند.
از قرن نوزدهم، این کاخ به مجموعه موزه‌های کاپیتولین پیوست و به عنوان فضایی برای نگهداری و نمایش آثار باستانی مورد استفاده قرار گرفت. در میانه حیاط مرکزی آن، مجسمه عظیم‌الجثه مارفوریو جای گرفته است؛
تندیسی از یک رودخدای رومی که در قرن شانزدهم کشف شد و اکنون در کنار دو مجسمه ساتیر (موجوداتی اسطوره‌ای که سبدهایی از میوه بر سر دارند) منظره‌ای اسطوره‌ای و نمادین خلق کرده‌اند.
درون کاخ نوو، تالارها و اتاق‌های متعددی میزبان آثاری گرانبها از دوران روم، یونان و حتی مصر باستان هستند. در طبقه همکف سه اتاق اصلی وجود دارد که در هرکدام مجموعه‌ای متنوع از مجسمه‌ها، پرتره‌ها، کتیبه‌ها و نقش‌برجسته‌ها در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.
در میان این آثار، می‌توان به مجسمه معروف پیرمرد اشاره کرد؛ اثری باستانی که قدمت آن به حدود ۳۰۰ تا ۲۸۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد. همچنین، بخشی از موزه به آثار مصری اختصاص داده شده و در آن مجسمه‌هایی از فرعون‌هایی چون آماسیس دوم به چشم می‌خورد، که نشان از گستره و تنوع جغرافیایی این مجموعه دارد.
یکی از زیباترین بخش‌های کاخ، تالاری‌ست که به دلیل موزائیک‌های نفیس کف آن که نقش کبوترهایی زیبا را به تصویر کشیده‌اند، به تالار کبوترها شهرت یافته است. بسیاری از آثار موجود در کاخ نوو از مجموعه ارزشمند کاردینال الساندرو آلبانی به این موزه اهدا شده‌اند؛
شخصیتی برجسته در قرن هجدهم که با گردآوری آثار کلاسیک، سهم بسزایی در حفظ میراث هنری تمدن‌های باستانی داشت. ترکیب هنر، تاریخ و معماری در این کاخ، آن را به یکی از مهم‌ترین فضاهای فرهنگی شهر رم تبدیل کرده است.
در یکی از بخش‌های برجسته‌ی کاخ نوو، اتاقی به نام اتاق زهره (Sala di Venere) قرار دارد؛ فضایی آرام و باشکوه که به الهه‌ی عشق و زیبایی، ونوس، اختصاص یافته است. مهم‌ترین اثر این اتاق، تندیس معروف ونوس کاپیتولین است که در سال ۱۷۵۲ میلادی توسط پاپ بندیکت چهاردهم از خانواده‌ی استاتزی (Stazi) خریداری شد و به مجموعه‌ی موزه های کاپیتولین رم اهدا گردید.
این مجسمه نمونه‌ای باشکوه از زهره پودیکا (Venus Pudica)، یعنی سبک هنری‌ای است که در آن الهه، با حالتی متواضعانه، سینه و اندام تحتانی خود را می‌پوشاند. این ژست خاص که از سنت‌های کلاسیک پیکرتراشی الهام گرفته، بیانگر ترکیبی از زیبایی و شرم است و از محبوب‌ترین تصاویر در هنر رومی و یونانی محسوب می‌شود.
از دیگر فضاهای مهم موزه می‌توان به تالار امپراتورها اشاره کرد که از قدیمی‌ترین بخش‌های موزه کاپیتولین به شمار می‌رود. این تالار میزبان ۶۷ نیم‌تنه از امپراتوران روم و شخصیت‌های مهم نزدیک به آن‌هاست. همچنین یک مجسمه کامل زنانه، هشت نقش برجسته و یک کتیبه‌ی افتخاری در این تالار به نمایش درآمده‌اند.
در مرکز تالار، مجسمه‌ی فلاویا جولیا هلنا آگوستا قرار دارد؛ زنی که از او به عنوان مادر امپراتور کنستانتین بزرگ و همسر یا ندیمه‌ی کنستانتیوس کلوروس یاد شده و در سنت مسیحی با عنوان سنت هلنا شناخته می‌شود.
در کنار این تالار، تالار فیلسوفان نیز قرار دارد؛ مکانی که نیم‌تنه‌های شاعران، فیلسوفان و سخنوران دوران باستان را در خود جای داده است. در این تالار ۷۹ نیم‌تنه به نمایش گذاشته شده‌اند که یکی از شاخص‌ترین آنها، تندیس شاعر بزرگ یونان باستان، هومر است.
در ادامه، می‌توان نیم‌تنه‌هایی از اندیشمندانی چون فیثاغورث و سقراط را نیز مشاهده کرد. این تالار به بازدیدکننده فرصتی می‌دهد تا چهره‌ی نمادین خردمندان جهان باستان را از نزدیک ببیند.
و سرانجام، تالار نوو، اصلی‌ترین و باشکوه‌ترین بخش کاخ نوو، توسط معمار نامدار، فیلیپو بارگیونی در اوایل قرن هجدهم طراحی شد. در میانه‌ی این تالار، مجسمه‌های برنزی بزرگی قرار گرفته‌اند که توجه را به خود جلب می‌کنند و در کناره‌ها، قفسه‌هایی آراسته به سردیس‌ها و نیم‌تنه‌های چهره‌های برجسته سیاسی و نظامی روم باستان دیده می‌شود.
یکی از چشم‌گیرترین آثار این بخش، تندیس امپراتور مارکوس اورلیوس با لباس نظامی است که قدمت آن به حدود سال‌های ۱۶۱ تا ۱۸۰ میلادی بازمی‌گردد؛ نمادی از شکوه و اقتدار امپراتوری روم.
موزه های کاپیتولین رم
بدون دیدگاه