مسجد ایاصوفیه کوچک در استانبول

مسجد ایاصوفیه کوچک

مسجد ایا صوفیه کوچک یا ایا صوفیه صغیر که به ترکی به Küçük Ayasofya Camii مشهور است در منطقه فاتح استانبول و نزدیک به دریای مرمره و ویرانه‌های کاخ بزرگ واقع شده است. این مسجد به دلیل شباهتی که به مسجد ایاصوفیه اصلی دارد به نام ایا صوفیه کوچک خوانده می‌شود.
اگر قصد سفر به استانبول را داشته باشید حتما در پی بازدید از اماکن گردشگری آن خواهید بود. ایاصوفیه کوچک از جمله شناخته‌ شده‌ترین جاذبه‌های دیدنی استانبول است که در این مقاله به تفصیل به بررسی آن پرداخته‌ایم.

نمایی از ایاصوفیه کوچک

تاریخچه مسجد ایاصوفیه کوچک

در ابتدا، این مکان یک بتکده بود که در نهایت تخریب و به دستور ژوستینین اول (امپراطور روم شرقی) به کلیسا تبدیل شد که با نام کلیسای مقدسین سرجیوس و باکوس شناخته می‌شد؛ اما در سال 1453، پس از فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد دوم عثمانی، به مسجدی برای مسلمانان تبدیل شد. در سال 1934 بعد از روی کار آمدن دولت سکولار ترکیه، این ساختمان به موزه تغییر کاربری داد.

[lwptoc]

در زمان امپراطوری بیزانس ( امپراطوری روم شرقی)

بر اساس شواهد تاریخی، در زمانی که ژوستینین اول هنوز به سلطنت نرسیده بود توسط عموی تاجدار خود، یعنی جاستین اول به توطئه علیه امپراطوری متهم و به مرگ محکوم شد. اما با پا در میانی سرژیوس و باکوس از اعدام نجات پیدا کرد. بعدها وقتی ژوستینین اول به حکومت رسید برای قدردانی از این دو شخص، دستور ساخت کلیسایی در مکان بتکده قدیمی به نام این دو شخص را صادر کرد.
نمای بیرونی مسجد ایاصوفیه کوچک

جالب است بدانید سرگیوس (یا سرژیوس) و باکوس سربازان مسیحی رومی قرن چهارم بودند که توسط کلیساهای کاتولیک و ارتدکس شرقی به عنوان شهدا و مقدسین نظامی مورد احترام و تکریم قرار گرفتند.

در زمان امپراطوری عثمانی

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، کلیسای مقدسین سرژیوس (یا سرجیوس) و باکوس در زمان امپراطوری عثمانی به مسجد ایاصوفیه کوچک تبدیل شد اما این اتفاق تا به سلطنت رسیدن بایزید دوم یعنی 1506 تا 1513 به درازا کشید. تمام این امور به همت شخصی به نام حسین‌آقا که رئیس خواجه‌گان دربار عثمانی بود انجام شد. جالب است بدانید در طی تبدیل کلیسا به مسجد ایاصوفیه کوچک رواق و مدرسه نیز به مسجد اضافه شد.

معماری مسجد ایاصوفیه کوچک

_
معماری این مسجد از سبک متداول سازه‌های عثمانی در آن زمان الهام گرفته شده است. نمای بیرونی مسجد از سنگ های حکاکی شده و آجرهای مقعر ساخته شده است.
معماری ایاصوفیه کوچک به حدی زیبا است که در ساخت سازه‌های متعدد از آن الگوبرداری شده است.
  • برای مثال می‌توان به الگوبرداری از ایاصوفیه کوچک در طراحی کلیسای سن ویتال در راونا اشاره کرد.
  • از نمونه‌های داخلی (در ترکیه) هم می‌توان معماری مسجد رستم پاشا توسط معمار سینان را نام برد.
این مسجد به صورت هشت ضلعی نامنتظم است که گنبدی روی آن قرار گرفته است.
در جلوی ساختمان رواقی (که جایگزین دهلیز شد) و بارگاهی (هر دو در دوره عثمانی اضافه شده) با باغی کوچک و چشمه‌ای برای وضو وجود دارد.
معماری داخلی ایاصوفیه کوچک
ستون های مرمری ایاصوفیه کوچک
در داخل عمارت یک ستون دو طبقه زیبا وجود دارد که در امتداد ضلع شمالی، غربی و جنوبی قرار دارد. در داخل عمارت نیز کتیبه‌ای وجود دارد که به امپراتور ژوستینیانوس، همسرش تئودورا و قدیس سرجیوس از سربازان ارتش روم  تقدیم شده است. اما به دلایل نامعلومی از سنت باکوس نام برده نشده است. در داخل مسجد ستون‌هایی از جنس سنگ مرمر و عتیقه قرمز (سنادیک) قرار دارد.
از تزئینات داخلی اصلی کلیسا و دیوارهای مزین به موزاییک‌های مرمری رنگارنگ، چیزی باقی نمانده است. در زمانی که یکی از امپراطوران عثمانی این کلیسا را به مسجد تبدیل کرد، پنجره‌ها و قسمت ورودی مجددا طراحی شد و مورد بازسازی قرار گرفت، دیوارهای داخلی گچ‌کاری شدند. گرچه بسیاری از سرستون‌ها هنوز هم تک‌نگاره‌های ژوستینیان و تئودورا را دارند.
جالب است بدانید در شمال عمارت ایاصوفیه کوچک یک قبرستان کوچک برای مسلمانان با نام طوبی حسین آقا وجود دارد. حسین آقا زمانی بانی مسجد بوده است.

سوالات متداول درباره ایاصوفیه کوچک

_
چرا ایاصوفیه کوچک ساخته شد؟

ایاصوفیه کوچک (Küçük Aya Sofya Camii) که بین سالهای 527 و 536 توسط امپراتور ژوستینیان برای بزرگداشت دو لژیونر رومی سرجیوس و باکوس ساخته شد، از مدل معماری مسجد بزرگ ایاصوفیه الهام گرفته که در زمان امپراطوری بیزانس به عنوان قدرتمندترین کلیسای مسیحیت شهرت داشت.

آیا برای بازدید از مسجد باید ورودی بپردازم؟

برای ورود به مسجد ایاصوفیه کوچک ملزم به پرداخت هیچ هزینه‌ای به عنوان ورودی نیستید.

برای بازدید از مسجد ایاصوفیه کوچک باید چه مواردی را رعایت کنیم؟
رعایت پوشش اسلامی برای خانم‎‌ها و رعایت پوشش مناسب برای آقایان، در آوردن کفش‌ها هنگام ورود به مسجد و بازدید از مسجد در ساعاتی به جز اوقات پنجگانه اقامه نماز از جمله مواردی است که باید هنگام بازدید از تمام مساجد در ترکیه مد نظر قرار دهید.
چه ساعاتی از روز می‌توان از مسجد اورتاکوی بازدید کرد؟
این مسجد زیبا در محله فاتح قرار دارد و ساعات بازدید همه روزه از 9 صبح تا 19 عصر می باشد.
مساجد استانبول معمولا نیم ساعت قبل از اذان تعطیل شده و برای نمازگزاران آماده می‌شوند و بعد از نماز جماعت مجددا افتتاح می‌شوند. یعنی مساجد (به طور کلی) به مدت 1 ساعت بسته می‌مانند. در این بین مسجد ایاصوفیه یک استثناست چرا که در تمام طول روز باز و پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان است.
چگونه به مسجد ایاصوفیه کوچک برویم؟
با توجه به اینکه این مسجد در منطقه توریستی و گردشگرپذیر فاتح قرار گرفته، وسایل نقلیه عمومی زیادی اعم از مترو، اتوبوس، تاکسی و حتی تراموا در سطح شهر استانبول به مقصد مسجد خواهید یافت.
نشانی: Küçük Ayasofya Mh ,Küçük Ayasofya cami , 34122 Fatih/istanbul

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    تماس با ما: 02188537383